.png)
Wsparcie odporności, prawidłowej pracy mięśni i zdrowych kości – to tylko niektóre z istotnych funkcji, jak pełni w organizmie witamina D. Dowiedz się, co to za składnik? Jakie ma właściwości oraz jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę D?
Co to jest witamina D?
Co łączy słońce i zdrowe kości? Witamina D! To niezwykle cenny składnik, który bierze udział w wielu procesach zachodzących w organizmie. Z uwagi na fakt, że do jej syntezy dochodzi na skutek ekspozycji skóry na promienie UVB, często jest nazywana witaminą słońca lub nosi miano witaminy słonecznej. Jak słońce daje witaminę D?
Ekspozycja na promienie UVB pozwala skórze na syntezę witaminy D3, czyli cholekalcyferolu. Synteza skórna (przede wszystkim w okresie letnim) pozwala zaspokoić około 80%-90% zapotrzebowania organizmu. Na ilość wytwarzanej witaminy ma wpływ wiele czynników. Oprócz pory roku to: szerokość geograficzna, czas ekspozycji na słońce, kolor skóry oraz stosowanie kremów z filtrem UV. Sprawia to, że nie zawsze udaje się dostarczyć wystarczającą ilość witaminy D z samego promieniowania słonecznego, zwłaszcza w okresie zimowym lub w regionach o mniejszym nasłonecznieniu.
Wówczas dobrym sposobem na uzupełnienie witaminy D jest spożywanie produktów zawierających ten składnik lub suplementacja witaminy D. Warto jednak pamiętać, że tylko ok. 20% tej witaminy dostarczamy za sprawą diety.
W żywności witamina D występuje w dwóch formach chemicznych: jako witamina D2 (ergokalcyferol) pochodzenia roślinnego i D3 (wspomniany cholekalcyferol) pochodzenia zwierzęcego. Które produkty są dobrym źródłem witaminy D? To: ryby morskie, mięso, nabiał, jajka, podroby, grzyby, drożdże, produkty fortyfikowane.
Funkcje witaminy D
W badaniach udowodniono szereg wartościowych właściwości witaminy D. Za co odpowiedzialna jest witamina D w organizmie?
Witamina D bierze udział w procesie podziału komórek. Ponadto pomaga w:
- prawidłowym funkcjonowaniu mięśni,
- prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
- utrzymaniu zdrowych kości i zębów,
- prawidłowym wchłanianiu/wykorzystywaniu wapnia i fosforu,
- utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi.
Witamina D a kości
Jak witamina D wpływa na kości? Z racji tego, że witamina D odgrywa istotną rolę w gospodarce wapniowo-fosforanowej, jest niezwykle ważna dla kości. Witamina D przyczynia się do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu. Oba składniki, podobnie jak witamina D mają wpływ na zachowanie zdrowych kości i zębów. Jej właściwości pomagają również w regulacji poziomu wapnia we krwi, co ma istotne znaczenie dla mineralizacji kości.
Wapń jest głównym składnikiem kości, a jego brak w organizmie może prowadzić do osłabienia kości i zwiększonego ryzyka złamań. W przypadku dzieci niedobór witaminy D może prowadzić do krzywicy, a tym samym do nieprawidłowego wzrostu i kształtu kości.
Witamina D a odporność
Obok korzystnego wpływu na zachowanie zdrowych kości, witamina D jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Niedobór witaminy D może prowadzić do osłabienia systemu immunologicznego, a to z kolei zwiększa ryzyko podatności organizmu na różnego rodzaju infekcje. Zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym lub przesilenia wiosennego, kiedy na skutek często zmieniających się warunków pogodowych łatwiej wyziębić lub przegrzać organizm.
Czy witamina D pomaga na stawy?
Witamina D nie ma bezpośredniego wpływu na funkcjonowanie stawów. O wiele większą rolę odgrywa tutaj witamina C, która pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu (składnika strukturalnego stawów i skóry), w celu prawidłowego funkcjonowania m.in. chrząstki i kości. W przypadku witaminy D jej niedobór może prowadzić do osłabienia kości, wpływać na pracę mięśni i wspomnianego układu odpornościowego, którego prawidłowe funkcjonowanie może minimalizować ryzyko występowania stanów zapalnych w obrębie stawów.
Witamina D – zapotrzebowanie, dawkowanie
Zapotrzebowanie na witaminę D z uwagi na grupę, płeć i wiek wynosi (normy polskie na witaminę D, ustalone na poziomie wystarczającego spożycia):
- niemowlęta (do 1 roku życia) – 10 µg na dobę,
- dzieci (od 1 do 9 roku życia) – 15 µg na dobę,
- chłopcy (od 10 do 18 roku życia) – 15 µg na dobę,
- dziewczęta (od 10 do 18 roku życia) – 15 µg na dobę,
- mężczyźni (od 19 do 75 roku życia i powyżej) – 15 µg na dobę,
- kobiety (od 19 do 75 roku życia i powyżej) – 15 µg na dobę,
- kobiety w ciąży (do 19 roku życia i po 19 roku życia) – 15 µg na dobę,
- kobiety karmiące piersią (do 19 roku życia i po 19 roku życia) – 15 µg na dobę.
Decyzję o tym, jak zażywać witaminę D warto skonsultować z lekarzem, który wcześniej może zlecić wykonanie badania na ilość tego składnika w surowicy krwi.
Na rynku suplementów diety nie brakuje preparatów z witaminą D. Występują one w różnych formach, zazwyczaj pod postacią tabletek lub kapsułek. Często można spotkać połączenie witaminy D i K2. Oba składniki bowiem wykazują pozytywny wpływ na zachowanie zdrowych kości.
Witaminę D należy stosować zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi na opakowaniu. Należy również pamiętać, aby suplementu diety nie traktować jako zamiennika zbilansowanego odżywiania, a jedynie jako wartościowy dodatek.
