.png)
Grelina znana jako hormon głodu jest peptydem wytwarzanym głównie w komórkach błony śluzowej żołądka. Za co odpowiada w organizmie grelina? Zrozumienie mechanizmów jej działania może pomóc w lepszym zrozumieniu odczuć głodu i prowadzić do bardziej świadomego podejścia do żywienia.
- Jak powstaje uczucie głodu?
- Co to jest grelina?
- O czym świadczy wysoki poziom greliny?
- Co hamuje wydzielanie greliny?
Jak powstaje uczucie głodu?
Zapewne nie raz towarzyszyło Ci w pracy, na uczelni lub w trakcie intensywnego dnia uczucie głodu i krępujące „burczenie” w brzuchu? To nic nadzwyczajnego. To normalna reakcja Twojego organizmu, który, aby dobrze funkcjonować, musi zapewnić sobie odpowiednią ilość energii. Na to, jak powstaje poczucie głodu, wpływ mają różne czynniki biologiczne, hormonalne, fizjologiczne i psychologiczne.
Jeśli chodzi o biologiczne podłoże uczucia głodu to główną rolę odgrywa tutaj obszar mózgu odpowiedzialny za regulację procesów metabolicznych i homeostazy. Reaguje on na różne bodźce związane z jedzeniem, przede wszystkim na poziom glukozy we krwi oraz poziom hormonów sygnalizujących uczucie sytości.
W przypadku czynników hormonalnych uwagę należy zwrócić na grelinę i leptynę. Pierwsza nazywana jest hormonem głodu. Jeśli poziom greliny rośnie, wówczas wzrasta Twoja ochota na jedzenie. Leptyna to natomiast hormon sytości, który kontroluje poziom tkanki tłuszczowej. Pomaga m.in. w hamowaniu uczucia głodu i w zmniejszeniu apetytu.
Poczucie głodu może wynikać także z potrzeb fizjologicznych. Może to być m.in. reakcja organizmu na brak pokarmu i zaspokojenie zapotrzebowania energetycznego. Innym przykładem może być wykorzystanie dostępnych zasobów energetycznych po treningu siłowym lub innej aktywności fizycznej.
Nie bez powodu mówi się, że ktoś „zajada stres”. To właśnie stres, smutek, nuda oraz różne emocje należą do grupy czynników psychologicznych, jakie mogą mieć wpływ na pojawiające się uczucie głodu.
Wywoływać uczucie głodu mogą bodźce zewnętrzne. Przykładowo widok jedzenia, jego zapach, a także spożywanie dań w towarzystwie innych osób czy oglądanie reklam z żywnością, to wszystko może mieć wpływ na pojawiające się poczucie głodu. I choć nie jesteś głodny, decydujesz się na zjedzenie posiłku lub przekąski.
Co to jest grelina?
Grelina to hormon głodu informujący mózg o poziomie energii i nasilający wspomniane uczucie głodu. Główna produkcja tego hormonu odbywa się w żołądku, skąd „wędruje” on do mózgu. Do syntezy greliny w mniejszych ilościach natomiast dochodzi m.in. w: przysadce mózgowej, trzustce, jelitach, nerkach oraz jajnikach.
Poziom greliny rośnie wraz z czasem, jaki upłynął od ostatniego posiłku, w wyniku czego powoduje narastający głód i pobudza do spożywania pokarmu. Po posiłku, szczególnie po spożyciu produktów bogatych w węglowodany stężenie greliny spada. Mechanizm działania greliny nie funkcjonuje prawidłowo u osób otyłych oraz u osób, które mają problemy ze snem. Wzrost hormonu głodu obserwuje się również często u osób, które stosowały dietę redukcyjną. Wówczas częstym zjawiskiem jest efekt jo-jo. Wydzielanie greliny nasilają także używki: alkohol i papierosy.
O czym świadczy wysoki poziom greliny?
Wysokie stężenie greliny to stan, podczas którego organizm produkuje i uwalnia do krwi zbyt dużo hormonu głodu. O czym świadczy wysoki poziom greliny? Przede wszystkim może być związany z nadmiernym apetytem i poczuciem głodu. Grelina jest sygnałem, który informuje mózg o potrzebie dostarczenia pokarmu, dzięki któremu masz energię potrzebną do funkcjonowania. W momencie podwyższonego stężenia greliny częściej odczuwasz silne uczucie głodu, przez co możesz mieć skłonności do spożywania większych ilości pokarmu.
Przy wysokim poziomie greliny we krwi trudno utrzymać prawidłową masę ciała. Grelina wpływa na metabolizm glukozy i regulację lipidów, dlatego jej nadmiar może zakłócać wspomniane procesy i tym samym zdolności organizmu do utrzymania właściwej wagi.
Osoby, u których występuje wysoki poziom hormonu głodu, mogą odczuwać większą potrzebę podjadania pomiędzy posiłkami lub objadania się w celu zaspokojenia powstałego uczucia głodu. Nadwyżka kaloryczna natomiast może prowadzić do przybierania na wadze i w konsekwencji do otyłości.
Czytaj również: Słodkości nie tylko dla dzieci! Jakie zdrowe słodycze podjadać na co dzień?
Nadmiar greliny może mieć również wpływ na jakość snu. Chodzi przede wszystkim o trudności z zasypianiem i utrzymanie głębokiego snu. W efekcie może się to odbić na odpowiedniej regeneracji organizmu.
Wysoki poziom greliny nie zawsze musi być szkodliwy. Istnieją pewne sytuacje, w których Twój organizm zwiększa produkcję greliny w odpowiedzi na bodźce fizjologiczne. Dobrym przykładem jest tutaj wspomniana aktywność fizyczna. Po intensywnym wysiłku fizycznym zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze. To naturalna reakcja na potrzebę uzupełnienia energii po aktywności fizycznej.
Co hamuje wydzielanie greliny?
Hamowanie wydzielania greliny, czyli hormonu głodu jest kluczowym czynnikiem w kontrolowaniu apetytu i tym samym utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Jak oszukać hormon głodu? Co hamuje wydzielanie greliny?
- Dieta bogata w białko – proteiny (mięsno, jaja, ser, groch, brązowy ryż, odżywki białkowe), które są jednym z kluczowych składników odżywczych, zapewniają uczucie sytości.
- Zdrowe tłuszcze – podobnie jak białko, tłuszcze (orzechy, awokado, oliwa z oliwek) pomagają w utrzymaniu uczucia sytość.
- Błonnik pokarmowy – obecny w warzywach, owocach i pełnoziarnistych produktach zbożowych błonnik jest nie tylko korzystny dla układu pokarmowego, ale także wpływa na opóźnienie opróżniania żołądka i dłużej utrzymuje uczucie sytości.
- Zbilansowana dieta i regularne spożywanie posiłków – pozwala zachować odpowiedni poziom cukru we krwi i wydzielanie się greliny. Warto unikać wysoko przetworzonej żywności, słodzonych napojów i spożywać przygotowane dania w spokoju, bez pośpiechu.
- Aktywność fizyczna – regularne treningi i ćwiczenia nie tylko wpływają na kondycję organizmu, ale i pomagają regulować poziom greliny. W dodatku rozładowują stres, który również może wpływać na poziom hormonu głodu we krwi.
- Sen – problemy z zasypianiem lub całkowity brak snu mogą zakłócić produkcję hormonów, w tym wspomnianej greliny. Warto więc zadbać o regularny sen o odpowiedniej długości, co pomoże utrzymać równowagę hormonalną.
