.png)
Witamina D, nazywana również „witaminą słoneczną”, „witaminą słońca” odgrywa niezwykle istotną rolę w wielu procesach zachodzących w naszym organizmie. Poznaj dobroczynne właściwości witaminy D. Dowiedz się, w jakich produktach występuje ten składnik, czym grozi niedobór witaminy D oraz kiedy suplementować witaminę D?
- Witamina D – co to jest?
- Witamina D – gdzie występuje?
- Niedobór witaminy D
- Kiedy suplementować witaminę D?
Witamina D – co to jest?
Witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To jedyna witamina, która może być syntetyzowana przez organizm pod wpływem działania na skórę promieni słonecznych, stąd też często określana jest mianem „witaminy słonecznej”. Składnik ten może być również dostarczony z pożywienia lub w formie suplementów diety, które stanowią wartościowe dodatki do zbilansowanego odżywiania.
Głównym źródłem naturalnej witaminy D jest promieniowanie słoneczne. Ekspozycja na promienie UVB pozwala skórze na syntezę witaminy D3, czyli cholekalcyferolu. Synteza skórna (przede wszystkim w okresie letnim) pozwala zaspokoić około 80%-90% zapotrzebowania organizmu. Ilość wytwarzanej witaminy zależy jednak od wielu czynników. Oprócz wspomnianej pory roku wpływ mają również: szerokość geograficzna, czas ekspozycji na słońce, kolor skóry oraz stosowanie kremów z filtrem UV. Dlatego też nie zawsze jesteśmy w stanie dostarczyć wystarczającą ilość witaminy D z samego promieniowania słonecznego, zwłaszcza w okresie zimowym lub w regionach o mniejszym nasłonecznieniu.
Witamina D ma istotne znaczenie dla organizmu. Za co odpowiada witamina D? Składnik ten bierze udział w procesie podziału komórek oraz pomaga w prawidłowym wchłanianiu i wykorzystaniu wapnia, oraz fosforu. Wapń przyczynia się m.in. do prawidłowego krzepnięcia krwi, utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego, prawidłowej pracy mięśni oraz jest potrzebny do utrzymania zdrowych kości i zębów. Korzystny wpływ na zachowanie zdrowych kości i zębów ma również fosfor, który wspiera także w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych oraz sprzyja zachowaniu prawidłowego metabolizmu energetycznego.
Ponadto rolą witaminy D jest wsparcie w:
- utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi,
- utrzymaniu zdrowych kości i zębów,
- prawidłowym funkcjonowaniu mięśni,
- prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.
Witamina D – gdzie występuje?
Chociaż witamina D jest wytwarzana w organizmie pod wpływem działania promieni słonecznych na skórę, to można ją również dostarczać za pomocą diety. Gdzie jest dużo witaminy D? W jakich produktach występuje ten cenny dla nas składnik?
Dobrym źródłem witaminy D w diecie są produkty pochodzenia zwierzęcego. Tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, węgorz, tuńczyk, makrela czy śledź są jednym z najlepszych źródeł witaminy D. Ponadto, sardynki, halibut, dorsz, a także, choć w mniejszym stopniu – jaja (żółtko) oraz produkty mleczne, jak mleko czy ser żółty.
Gdzie jeszcze znajduje się witamina D? W suszonych grzybach. Warto wspomnieć, że w niektórych krajach (np. USA) witamina D często stanowi dodatek do niektórych artykułów spożywczych: np. wspomnianego mleka oraz płatków śniadaniowych czy masła.
Czytaj również: Jakie witaminy brać w czasie wakacji?
Niedobór witaminy D
Witamina D jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a jej niedobór może prowadzić do wielu objawów i poważnych konsekwencji dla zdrowia. Objawy niedoboru witaminy D mogą być różnorodne i obejmować przede wszystkim:
- osłabienie kości: witamina D jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego. Jej niedobór może prowadzić do osłabienia kości, zwiększonego ryzyka złamań, a nawet osteoporozy.
- osłabienie układu odpornościowego: witamina D ma istotny wpływ na układ immunologiczny, w związku, z czym niedobór witaminy D może zwiększać ryzyko wystąpienia infekcji, zwłaszcza w okresie zimowym.
- zmęczenie i osłabienie mięśni: witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania mięśni, wobec czego niedobór witaminy D może prowadzić do uczucia zmęczenia, osłabienia mięśni i bólu mięśniowego.
Kiedy suplementować witaminę D?
Suplementacja witaminy D jest zalecana w określonych przypadkach, zwłaszcza u osób, które nie otrzymują wystarczającej ilości tej witaminy z codziennej diety lub ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Oto kilka sytuacji, w których suplementacja witaminy D może okazać się konieczna:
- brak wystarczającego nasłonecznienia: osoby, które żyją w regionach o niskiej ekspozycji na słońce, zwłaszcza w okresie zimowym, mogą być narażone na niedobór witaminy D. Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców północnych szerokości geograficznych, gdzie kąt padania promieni słonecznych jest mniejszy.
- starzenie się: w miarę starzenia się organizmu zmniejsza się zdolność skóry do syntezy witaminy D z promieniowania słonecznego. Osoby starsze, zwłaszcza te przebywające w domach mogą wymagać suplementacji witaminy D.
- ciemna karnacja skóry: osoby o ciemnej karnacji skóry mają większą ilość melaniny, co zmniejsza zdolność skóry do produkcji witaminy D w wyniku ekspozycji na promieniowanie UVB. W takich przypadkach suplementacja witaminy D może być konieczna, zwłaszcza w klimatach o niskiej ekspozycji słonecznej.
- diet ubogich w witaminę D: niewłaściwa, źle zbilansowana dieta, uboga w produkty zawierające witaminę D może prowadzić do niedoborów tego składnika. Osoby na diecie wegetariańskiej lub z ograniczeniami pokarmowymi, które nie spożywają odpowiedniej ilości pokarmów bogatych w witaminę D, mogą wymagać dodatkowej suplementacji.
- problemy zdrowotne: niektóre schorzenia, takie jak choroby wątroby, nerek czy zaburzenia wchłaniania pokarmów mogą wpływać na zdolność organizmu do wchłaniania i przetwarzania witaminy D. W takich przypadkach konieczne może okazać się suplementacja, jako dodatkowe wsparcie.
- ciąża i karmienie piersią: kobiety w ciąży oraz karmiące piersią mają zwiększone zapotrzebowanie na witaminę D, ponieważ jest ona niezbędna dla prawidłowego rozwoju kości u płodu i niemowlęcia. W takich przypadkach suplementacja witaminy D może być zalecana przez lekarza.
