.png)
Leptyna to kluczowy hormon w kontrolowaniu apetytu i wagi ciała. Nie bez powodu nazywana jest hormonem sytości. Poniżej odpowiadamy na podstawowe pytania dotyczące leptyny. Za co odpowiada ten hormon? Co wynika z niedoboru i nadmiaru leptyny w organizmie?
Co to jest leptyna?
Leptyna, która jest nazywana hormonem sytości, ma istotne znacznie dla regulacji masy ciała i metabolizmu. Leptyna jako hormon jest wydzielana do krwi głównie przez komórki tłuszczowe – adipocyty. Ich ilość przekłada się na poziom leptyny. Najwyższe stężenie leptyny występuje w nocy w godzinach (24.00 – 2.00), najniższe z kolei rano (godz. 8.00 – 9.00).
- Prawidłowy poziom leptyny dla kobiet – norma mieści się w przedziale: 2,43–28 µg/l.
- Prawidłowy poziom leptyny u mężczyzn – norma mieści się w przedziale: 0,35–9,61 µg/l.
Różnice w normach dotyczących prawidłowego poziomu leptyny wynikają z zawartości tkanki tłuszczowej.
Za co odpowiada leptyna?
Leptyna pomaga w hamowaniu uczucia głodu i w zmniejszeniu apetytu. Stoi więc w kontrze do innego hormonu – greliny, który nazywany jest hormonem głodu. Jeśli poziom greliny rośnie, wówczas wzrasta ochota na jedzenie. Zachowanie równowagi między poziomem obu hormonów sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Za co odpowiada leptyna? Ten hormon sytości jest swego rodzaju komunikatorem, który informuje mózg o ilości zapasów energetycznych zgromadzonych w tkance tłuszczowej naszego organizmie. O czym świadczy wysoki poziom leptyny? W momencie, gdy jedzenie dotrze do naszego żołądka, poziom leptyny wzrasta i do mózgu wysyłana jest informacja, że organizm jest syty. Leptyna jako hormom pomaga zatem kontrolować ilość spożywanego jedzenia i ma bezpośrednio wpływ na redukcję apetytu. W dodatku wysoki poziom hormonu sytości nasila metabolizm.
Niedobory leptyny
Jak już zostało wspomniane, leptyna jako hormon informuje mózg o uczuciu sytości. Niedobory leptyny mogą zakłócić ten sygnał i zarazem wpływać negatywnie na wrażliwy system kontroli apetytu. Osobom, u których występują niedobory leptyny, może towarzyszyć długotrwałe uczucie głodu. Ponadto mogą one mieć trudności w opanowaniu ilości spożywanego jedzenia.
Od czego powstają niedobory leptyny? Prowadzić mogą do nich regularne głodówki lub stosowanie diet typu low carb. Niski poziom leptyny może wynikać również z braku snu, niskiej kaloryki względem intensywnych treningów, czy nadmiernego gromadzenia się tkanki tłuszczowej. Wpływ na produkcję i poziom leptyny mogą mieć również nieprawidłowości genetyczne lub inne schorzenia metaboliczne.
Rozpoznanie niedoborów leptyny jest bardzo ważne w kontekście wdrożenia planu dotyczącego leczenia. Warto jednak w tej kwestii nie działać na własną rękę, a zasięgnąć opinii lekarza.
Jak zwiększyć poziom leptyny? Czy leptynę można suplementować? To często pojawiające się pytania. Leptyna jest hormonem, zatem nie można jej dostarczyć ze źródeł zewnętrznych. Nie mniej jednak istnieją leki, które zawierają składniki pomagające uwrażliwić komórki na działanie leptyny. Natomiast w przypadku suplementów diety, na rynku można znaleźć preparaty ze składnikami, które mogę wykazać pozytywny wpływ u osób borykających się z brakiem kontroli łaknienia.
Można również spróbować pobudzić syntezę w naturalny sposób. Przede wszystkim należy zadbać o zdrowe odżywianie. Warto w codziennym menu uwzględnić owoce i warzywa, pełnoziarniste produktu, kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6.
Dobrym sposobem, aby zwiększyć poziom leptyny w organizmie jest również unikanie sytuacji stresowych i dbanie o dobry snu. Odpowiednia ilość snu pozwala wyciszyć organizm. Nie wolno także zapominać o regularnej aktywności fizycznej.
Nadmiar leptyny
Zarówno niedobór, jak i nadmiar leptyny mogą negatywnie wpływać na kontrolę masy ciała i metabolizmu. Nadmiar leptyny może uodpornić organizm na wspomniany hormon sytości. Stan ten nazywamy leptynoopornością. Wówczas pomimo wysokiego poziomu leptyny, mózg nie otrzymuje odpowiedniej informacji o uczuciu sytości. W konsekwencji komórki mózgowe, które wcześniej prawidłowo reagowały na sygnał o uczuciu sytości, stopniowo stają się odporne i niewłaściwie interpretują poziom leptyny w organizmie. Jemy więc więcej, co w efekcie sprzyja zwiększeniu masy ciała poprzez gromadzenie się nadmiernych ilości tkanki tłuszczowej.
Nadmiarowi leptyny często towarzyszy otyłość. Chociaż mogłoby się wydawać, że wyższy poziom tego hormonu powinien ograniczać apetyt i wspomagać redukcję wagi, to jednak w przypadku osób z otyłością system ten może ulec zaburzeniu. Komórki tłuszczowe produkują znaczne ilości leptyny, ale mózg nie odbiera właściwego wspomnianego sygnału sytości. W rezultacie osoby otyłe mogą odczuwać stały głód i mieć trudności w kontrolowaniu jedzenia.
Nadmiar leptyny może być również wskaźnikiem innych problemów zdrowotnych. Wysokie stężenie hormonu sytości może być związane z insulinoopornością, cukrzycą typu 2, a także stanami zapalnymi w organizmie. To sugeruje, że rolą leptyny jako hormonu jest nie tylko kontrolowanie apetytu, ale także kompleksowe wpływanie na metabolizm i zdrowie ogólnie.
