Poznaj witaminę A! Za co odpowiada i jakie jest jej zapotrzebowanie?

Zadbaj o wzrok, skórę i prawidłową pracę systemu odpornościowego. Poznaj witaminę A! Dowiedz się, co daje witamina A? Jakie witamina A pełni funkcje w organizmie oraz w jakich produktach występuje ten składnik.

1. Co to jest witamina A?
2. Witamina A – zapotrzebowanie dzienne
3. Witamina A – działanie
4. Witamina A – niedobór
5. Witamina A – źródła
6. Witamina A – dawkowanie
7. Witamina A – suplementacja

Co to jest witamina A?

Witamina A to nazwa potoczna grupy związków chemicznych, do których należą retinol i jego pochodne: retinal, kwas retinolowy oraz estry retinylu (palmitynian, propionian, octan). Aktywność biologiczną witaminy A wykazują niektóre karotenoidy (β-karoten, α-karoten i β-kryptoksantyna).

Witamina A wchodzi w skład grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Witamina A w organizmie pełni wiele istotnych funkcji. Przede wszystkim witamina A jest kluczowa dla zachowania prawidłowego widzenia. Witamina A jest bowiem składnikiem rodopsyny (11-cis-retinal), a więc białka, które występuje w siatkówce oka.

Witamina A – zapotrzebowanie dzienne

• Dzieci (od 1 do 3 roku życia) – 400 µg
• Dzieci (od 4 do 6 roku życia) – 450 µg
• Dzieci (od 7 do 9 roku życia) – 500 µg
• Dziewczęta (od 10 do 12 roku życia) – 600 µg
• Dziewczęta (od 13 do 18 roku życia) – 700 µg
• Chłopcy (od 10 do 12 roku życia) – 600 µg
• Chłopcy (od 13 do 18 roku życia) – 900 µg
• Kobiety – 700 µg
• Mężczyźni – 900 µg
• Kobiety w ciąży (≥ 19 – 770 µg, < 19 – 750 µg)
• Kobiet karmiące piersią (≥ 19 – 1300 µg, < 19 – 1200 µg)

Witamina A – działanie

Witamina A znana pod inną nazwą retinolu odgrywa ważną rolę w wielu procesach biologicznych zachodzących w naszym organizmie. Za co odpowiada witamina A? Przede wszystkim jest kluczowa, kiedy chcemy zadbać o wzrok, odporność i skórę. Witamina A z uwagi na właściwości, które zostały potwierdzone badaniami naukowymi, odgrywa rolę w procesie specjalizacji komórek oraz korzystnie wpływa na:

• utrzymanie prawidłowego widzenia,
• prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,
• zachowanie zdrowej skóry,
• utrzymanie prawidłowego stanu błon śluzowych,
• utrzymanie prawidłowego metabolizmu żelaza.

Witamina A ma szerokie zastosowanie. Z racji tego, że jedną z głównych funkcji witaminy A jest wsparcie w utrzymaniu prawidłowego widzenia, składniki ten często występuje w suplementach diety na wzrok. Witamina A jest składnikiem rodopsyny, czyli obecnego w komórkach siatkówki oka białka wrażliwego na światło. Rodopsyna jest kluczowa dla percepcji światła. Pomaga komórkom siatkówki przekazywać informacje o obrazach do mózgu. Dlatego niedobór witaminy A może prowadzić do problemów z adaptacją do zmieniającego się oświetlenia.

Witamina A pomaga w zachowaniu zdrowej. Stąd też jest często wykorzystywana w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry. Mowa m.in. o preparatach przeciwzmarszczkowych.

Czytaj również: Witaminowy alfabet – poznaj wszystkie witaminy!

Witamina A – niedobór

Witamina A pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia. W związku z tym niedobór witaminy A w diecie może mieć wpływ na wzrok. Przede wszystkim może powodować zaburzenia widzenia w warunkach słabego oświetlenia. Niedobór witaminy A może również objawiać się suchością oczu i skóry. Jeśli już mowa o skórze, to niski poziom witaminy A może powodować jej łuszczenie się, pojawienie się trądziku i innych problemów skórnych.

Niedobór witaminy A może odbić się na prawidłowej pracy systemu odpornościowego naszego organizmu. Osoby z niedoborem witaminy A mogą być bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje, szczególnie w okresie jesienno-zimowym lub przesilenia wiosennego, kiedy na skutek często zmieniającej się temperatury i warunków pogodowych łatwiej przegrzać lub wyziębić organizm.

Czym jeszcze może objawiać się niedobór witaminy A? To:

• brak apetytu,
• problemy z płodnością,
• wypadnie i łamliwość włosów,
• łamliwość paznokci,
• biegunka,
• zahamowanie wzrostu.

Witamina A – źródła

Co jeść, aby uniknąć niedoboru witaminy A? Zdrowa, zróżnicowana dieta to podstawa. Jakie produkty są dobrym źródłem witaminy A? To przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego. Mowa o wątróbce, tranie, żółtkach jaj, mleku i przetworach mlecznych. W nich witamina A występuje w postaci estru – palmitynianu retinolu. Jeśli zaś chodzi o produkty pochodzenia roślinnego, gdzie najwięcej jest witaminy A? Dobrym źródłem witaminy A są: marchew, brokuły, sałata, szpinak, pomidory, czerwona papryka. Gdzie jeszcze jest witamina A? Warto postawić na owoce takie jak: arbuz, pomarańcze, dynie, brzoskwinie czy morele.

Dla osób, które nie mogą dostarczyć wystarczającej ilości witaminy A wraz z dietą, dobrym rozwiązaniem może być suplementacja. Wcześniej jednak tę decyzję warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.

Witamina A – dawkowanie

Dawkowanie witaminy A zależy od wieku, płci, stanu zdrowia oraz innych czynników. Dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy A za sprawą zrównoważonej diety jest kluczem do utrzymania zdrowia. Wspomniana suplementacja powinna być rozważana wyłącznie jako wartościowy dodatek do zbilansowanego odżywiania i skonsultowana z lekarzem. Należy pamiętać, że witamina A jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Zatem organizm może ją magazynować. Nadmiar tego składnika może prowadzić do szeregu dolegliwości, które mogą objawiać się m.in.: wymiotami, nudnościami, bólami głowy, a nawet uszkodzeniem wątroby.

Witamina A – kiedy przyjmować?

Najlepiej w trakcie lub po posiłku zawierającym tłuszcze. Wpływ na przyswajalność witaminy A ma cynk, który przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu tego składnika.

Witamina A – suplementacja

Jak już zostało wspomniane, suplementacja witaminy A stanowi wartościowy dodatek do zbilansowanego odżywiania. Na rynku suplementów diety nie brakuje preparatów ułatwiających uzupełnienie codziennego odżywiania o witaminę A. Do wyboru są produkty zawierające wyłącznie witaminę A lub multiskładnikowe suplementy z witaminą A oraz innymi witaminami np. witaminą E bądź multiwitaminowe kompleksy bogate w witaminy i minerały, bądź ekstrakty roślinne. Decydując się na suplementację witaminy A, warto wcześniej tę decyzję skonsultować z lekarzem.